W zakresie postępowania windykacyjnego wśród instytucji korzystnych dla wierzyciela wyróżnia się m.in. uznanie długu. Stanowi ono przejaw zachowania dłużnika potwierdzającego świadomość po jego stronie istnienie długu wobec wierzyciela. Wyróżnia się uznanie długu właściwie i niewłaściwe. Uznanie właściwe stanowi jeden z elementów porozumienia zawieranego pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem – dłużnik wyraźnie i wprost uznaje dług. W zamian często wierzyciel zmniejsza dolegliwość windykacji i zgadza się na ustępstwa (np. co do terminu płatności). Uznanie długu może nastąpić w dowolnej formie, jednak należy pamiętać, że forma pisemna pozwala skorzystać w sądzie z dokumentu, zamiast np. odwoływania się do świadków ustnego uznania długu czy też innych środków dowodowych.
Zdarza się jednak, że dłużnik dokonuje jakiejś czynności, która nie zawiera w sobie bezpośredniego uznania długu, ale z jej charakteru i towarzyszących okoliczności można wnioskować, że uznanie dług nastąpiło, gdyż inaczej taka czynność byłaby pozbawiona sensu. Takie zdarzenie nazywamy niewłaściwym uznaniem długu, najbardziej typowym przykładem takiej czynności jest prośba dłużnika o rozłożenie jego zaległej (czasem już nawet przedawnionej) należności na raty, czy też zapłata części należności. Taką czynnością może być także potwierdzenie salda (choć są spory co do tego, jaki wywołuje skutek w zależności od tego, kto się pod tym potwierdzeniem podpisał – księgowy czy zarząd). Różnorodność takich czynności jest na tyle bogata, że nie sposób ich wyliczyć w niniejszym artykule.
W efekcie takie niewłaściwe uznanie długu może wywołać materialne skutki prawne takie same jak uznanie długu właściwe. Różnica między nimi polega na tym, iż przy właściwym uznaniu długu zasadniczo nie ma wątpliwości, że ono nastąpiło, natomiast przy niewłaściwym trzeba w sądzie wykazać, że miało ono miejsce w taki sposób, iż należy przyjąć, że nastąpiło uznanie długu, chociaż wprost nie jest to nigdzie napisane. Kiedy uda się udowodnić, że uznanie długu nastąpiło, wówczas wierzyciel może skorzystać z pewnych przywilejów.
Skutków uznania długu nie sposób bagatelizować. Istotnym faktem, z którego dłużnicy często nie zdają sobie sprawy jest kwestia nieodwołalności takiego uznania, czy też braku możliwości jego cofnięcia. Jeśli dłużnik uważa, że wierzyciel nie ma podstaw do dochodzenia od niego zapłaty powinien w sposób jasny i wyraźny oraz konsekwentny kwestionować podstawę dochodzonych należności i nie podejmować działań „ewentualnych” w postaci zawierania ugód, porozumień mailowych czy też nawet telefonicznego składania wniosków o rozłożenie na raty czy umorzenie odsetek od wierzytelności.
Dla wierzyciela ważne jest, aby uznanie długu było sporządzone w prawidłowy sposób – pisemne oświadczenie o uznaniu długu pozwala na wszczęcie postępowania w trybie nakazowym, znacznie korzystniejszym dla wierzyciela (m.in. dzięki temu, że jest tańsze oraz daje możliwości prowadzenia postępowania zabezpieczającego po wydaniu nakazu zapłaty). Niewłaściwe uznanie długu nie będzie stanowić podstawy do uzyskania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, a jedynie upominawczym. Niezależnie od rodzaju uznania długu, wykorzystanie takiej czynności w sądzie daje przewagę procesową, gdyż pozwala przyjąć co najmniej niektóre istotne dla sprawy okoliczności za udowodnione (np. istnienie zobowiązania, wskazanie dokładnej wysokości długu i odsetek).
Poza możliwością skorzystania z trybu postępowania w trybie nakazowym, doniosłym skutkiem uznania długu jest również przerwanie biegu przedawnienia. Istnieje także możliwość stwierdzenia przez Sąd, że dłużnik uznał dług już przedawniony i że należy je faktycznie odczytać tak, iż nastąpiło zrzeczenie się przez dłużnika zarzutu przedawnienia.
Obsługa prawna Wrocław – potrzebujesz porady lub pomocy radcy prawnego? Skontaktuj się z nami!
662 920 980
kancelaria@securum.pl