Czas trwania autorskich praw majątkowych

Trwałość autorskich praw majątkowych i osobistych

Autorskie prawa majątkowe są to głównie wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji, a także do wynagrodzenia za to korzystanie. Prawa te są zbywalne i mogą być przedmiotem obrotu – w odróżnieniu od praw autorskich osobistych. Osobiste prawa autorskie są nieograniczone w czasie (po śmierci twórcy strzegą ich inne osoby), natomiast prawa autorskie majątkowe po pewnym czasie wygasają.

Wygaśnięcie autorskich praw majątkowych

W prawie polskim autorskie prawa majątkowe wygasają z upływem 70 lat:

• od śmierci twórcy lub ostatniego ze współtwórców,
• od daty pierwszego rozpowszechnienia w odniesieniu do utworów, których twórca nie jest znany,
• od daty rozpowszechnienia lub ustalenia, jeżeli prawa majątkowe przysługują na podstawie ustawy osobie innej niż twórca,
• od śmierci najpóźniej zmarłej osoby: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora w odniesieniu do utworu audiowizualnego.

Polska jest także stroną konwencji berneńskiej o ochronie utworów literackich i artystycznych, jednakże przewiduje ona krótszy czas ochrony niż prawo polskie. W związku z tym na terenie Polski obowiązuje ochrona dalej idąca – zgodna z naszą ustawą krajową. Tymczasem, poza naszymi granicami możemy spotkać rozmaite terminy, co w globalizującym się świecie nabiera szczególnego znaczenia. Ponadto, warto zauważyć, że ochrona sięga 70 lat po śmierci twórcy co oznacza, że trwa ona często znacznie więcej niż 70 lat, gdyż spora ilość utworów powstaje na długo przed śmiercią ich twórcy. W praktyce oznacza to, że twórca (i nabywca praw majątkowych) może czerpać korzyści z utworu nawet i przez ponad 100 lat.

Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w pełnych latach kalendarzowych następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzenie od którego liczy się bieg terminów.

Wygaśnięcie praw rozłożone w czasie

W toku analizy wygaśnięcia autorskich praw majątkowych trafiamy na pytanie, jak liczyć termin wygasania autorskich praw majątkowych do utwory rozpowszechnionego w częściach (np. tomy encyklopedii ukazujące się periodycznie)? W takich sytuacjach termin, od którego biegnie wygaszanie praw liczymy od daty rozpowszechnienia poszczególnych części – wtedy mamy do czynienia z rozłożonym w czasie wygasaniem majątkowych praw autorskich. Oczywiście ww. zasada nie znajdzie zastosowania, gdy mówimy o najpopularniejszej sytuacji, w której utwór ma tylko jednego autora, bo wówczas wygasanie praw majątkowych liczymy od śmierci tego twórcy.

Prawnik Wrocław – potrzebujesz porady lub pomocy radcy prawnego? Skontaktuj się z nami!