Zakaz konkurencji ma na celu wzmocnienie lojalności pracownika i poszerzenie jego obowiązku dbania o dobro firmy. Często wzmocniony jest równoczesnym stosowaniem klauzuli poufności, a więc obowiązkiem zachowania w tajemnicy wszystkich poufnych informacji pracodawcy.
Z zakazu konkurencji wynika zakaz podejmowania przez pracownika działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy w określonym zakresie. Za działalność konkurencyjną uznaje się podejmowanie przez pracownika czynności, które pokrywają się choć częściowo z zakresem działalności pracodawcy.
Pracodawca w czasie trwania stosunku pracy może zawrzeć z każdym pracownikiem umowę o zakazie konkurencji. Umowa taka obejmuje zakaz świadczenia pracy dla innego podmiotu, który, prowadzi działalności konkurencyjną. Umowa ta musi być zawarta na piśmie. Zakaz ten może znajdować się w umowie o pracę bądź mieć formę odrębnego dokumentu. Ustanie stosunku pracy powoduje ustanie takiego zakazu konkurencji.
Pracownik naruszający zakaz konkurencji naraża się na odpowiedzialność odszkodowawczą wobec pracodawcy. Naruszenie takiego zakazu może być podstawą do wypowiedzenia bądź rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Pracodawca może zawrzeć umowę z pracownikiem ustanawiającą zakaz konkurencji, który będzie trwał także przez jakiś czas po ustaniu stosunku pracy. Taki zakaz konkurencji może dotyczyć tylko pracownika, który ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie naraziłoby pracodawcę na szkodę. W umowie tej należy określić na rzecz jakich podmiotów nie wolno prowadzić działalności oraz czego dany pracownik robić nie może.
Umowa ta ma charakter odpłatny. Pracodawca wypłaca pracownikowi odszkodowanie nie mniejsze niż 25% dotychczasowego wynagrodzenia. Do obliczenia wysokości wynagrodzenia wlicza się wszystkie premie, nagrody itp. Odszkodowanie to może być wypłacone jednorazowo lub w ratach np. miesięcznych. Naruszenie zakazu konkurencji po ustaniu zatrudnienia przez pracownika powoduje odpowiedzialność na podstawie kodeksu cywilnego a nie kodeksu pracy.
Kodeks pracy nie ogranicza zastosowania innych przepisów które regulują zakaz konkurencji. Zakaz konkurencji pojawia się m. in. w:
Niezwykle częstą sytuacją jest także ustanawianie zakazu konkurencji w tzw. umowach cywilnoprawnych (zlecenie, dzieło) w ramach swobody umów. Zakazy tego rodzaju nie są skrępowane rygorami określonymi w kodeksie pracy. Natomiast, szczególnie ostrożnie należy podchodzić do zakazów konkurencji ustanawianych między przedsiębiorcami, aby nie narazić się na zarzut naruszenia zasad wolnego rynku i tzw. zmowy handlowej.
Radca prawny Wrocław – potrzebujesz porady lub pomocy radcy prawnego? Skontaktuj się z nami!