Ochrona praw autorskich obejmuje zarówno autorskie prawa osobiste jak i majątkowe. W obu przypadkach można ją podzielić na ochronę przedsądową toczącą się jeszcze bez sądu oraz na ochronę sądową toczącą się już przed sądem.
Z żądaniem ochrony osobistych praw autorskich może wystąpić sam twórca, a po jego śmierci (jeśli twórca nie wyraził innej woli) także inne osoby i podmioty. Jeżeli prawa osobiste twórcy zostały zagrożone cudzym działaniem, to twórcy przysługuje żądanie zaniechania takiego działania. Z doświadczenia kancelarii prawnych wynika, że takie wezwanie wystosowane przez adwokata bądź radcę prawnego cieszy się większą skutecznością niż podpisane jedynie przez twórcę. Natomiast, gdyby naruszenie prawa już nastąpiło, wówczas twórcy przysługuje roszczenie o usunięcie skutków tego naruszenia, np. w formie publicznych oświadczeń o stosownej treści. Dodatkowo przy zawinionych działaniach osoby naruszającej prawa osobiste twórcy służy poszkodowanemu autorowi roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub ewentualnie roszczenie o zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Sąd zasądzi odpowiednią sumę pieniędzy, jeżeli sprawcy przypisać można co najmniej winę nieumyślną. Niezależnie od powyższego, możliwe jest również uzyskanie odszkodowania za doznaną szkodę.
Roszczenia związane z naruszeniem autorskich praw majątkowych kształtują się następująco:
– przy konstruowaniu tego typu żądania należy bardzo konkretnie określić jakie działania mają być zabronione i w stosunku do których utworów, po to aby późniejszy wyrok sądu nadawał się do wykonania w toku egzekucji w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Organy egzekucyjne nie powinny mieć wątpliwości czy dane zachowanie podpada jeszcze pod to opisane w wyroku czy też już nie. Z drugiej strony, nie można żądania tego sformułować zbyt wąsko, bo okaże się, że coś nam „umknęło”.
– najbardziej popularną formą spełnienia takiego żądania będzie obowiązek złożenia stosownych oświadczeń. Sąd może również orzec o bezprawnie użytych przedmiotach – o ich wycofaniu, zniszczeniu bądź przyznaniu ich poszkodowanemu na poczet odszkodowania. Innym rozwiązaniem w przypadku tego żądania jest tzw. zapłata na rzecz uprawnionego – z taką inicjatywą może wystąpić osoba, która dopuściła się naruszenia praw, czyli pozwany. Jeżeli naruszenie jest niezawinione, a usunięcie skutków tego naruszenia byłoby niewspółmiernie kosztowne – wówczas można je zastąpić taką zapłatą. Oczywiście, taką propozycję pozwanego, jak i jej wysokość, musi zaakceptować powód.
– znajduje podstawę w ogólnych przepisach o odszkodowaniu znajdujących się w kodeksie cywilnym, ale także specjalną podstawę w art. 79 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych , która uprawnia do żądania zapłaty sumy pieniężnej w wysokości dwukrotności bądź nawet trzykrotności hipotetycznego wynagrodzenia.
– może być dochodzone prze uprawnionego niezależnie od innych roszczeń. Uprawniony nie musi także wykazywać, iż naruszenie jego praw było zawinione. Uprawniony jeszcze przed wytoczeniem powództwa może zwrócić się do sądu o zobowiązanie naruszającego jego prawa do udzielenia informacji mających znaczenie dla określenia wysokości żądanych ewentualnym późniejszym pozwem kwot.
– ten środek oznacza możliwość żądania jednokrotnego bądź wielokrotnego ogłoszenie w prasie, bądź w inny sposób podania do publicznej wiadomości wyroku lub jego części. Korzystając z tego uprawnienia natkniemy się na dość złożony problem dotyczący tego, gdzie dane ogłoszenie może być zamieszczone. Ustawa wspomina o „prasie”, ale w niektórych przypadkach możliwe będzie rozciągnięcie tego pojęcia tak, by dotyczyło ono również stron internetowych. Szczególnie w tym zakresie dobrze jest skonsultować się z radcą prawnym bądź adwokatem.
– uprawniony ma także prawo domagać się zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na rzecz Funduszu Promocji Twórczości. Wysokość zapłaty ustala się w kwocie nie niższej niż dwukrotność korzyści uzyskanych przez sprawcę naruszenia. FPT, na który trafiają pieniądze, jest Funduszem celowym i otrzymywane przez niego wpłaty przeznaczane są na realizację jego statutowych celów.
Podobnie, jak w przypadku zabiegania o ochronę autorskich praw osobistych, warto działania rozpocząć od skierowania odpowiedniego wezwania do osoby, której działania zagrażają autorskim prawom majątkowym lub już je naruszają. Zauważyć przy tym należy, że już na tym etapie jest istotne wskazanie odpowiedniego żądania, które skierujemy do drugiej osoby w wezwaniu (i ewentualnym późniejszym procesie), a to oznacza, że należy dokonać wyboru spośród ww. żądań – bez pomocy kancelarii prawnej wybór ten może okazać się chybiony lub w inny sposób daleki od optymalnego. Kancelaria radcy prawnego pomoże także w przygotowaniu wezwania w taki sposób, aby jego adresat zrozumiał czym naruszył prawa przysługujące innym osobom, jaki są tego konsekwencje i w jaki sposób może załatwić sprawę polubownie, tj. bez ponoszenia dodatkowych kosztów (np. kosztów procesu, egzekucji, itp.).
Kancelaria radcy prawnego Wrocław – potrzebujesz porady lub pomocy radcy prawnego? Skontaktuj się z nami!
662 920 980
kancelaria@securum.pl