Współwłasność ułamkowa

Ze współwłasnością mamy do czynienia jeśli prawo własności jednej rzeczy przysługuje kilku osobom. Współwłasność może być łączna (np. wspólność majątkowa małżeńska lub wspólny majątek wspólników spółki cywilnej) lub w częściach ułamkowych – właśnie tą ostatnią zajmiemy się w tym artykule. Współwłasność w częściach ułamkowych jest dla wielu ludzi bardziej intuicyjna, umożliwia w miarę swobodne dysponowanie ułamkowym prawem własności, a jednocześnie co do zasady pozwala na korzystanie z całości rzeczy.

Zniesienie współwłasności

Zniesienie współwłasności prowadzi zawsze do stanu, w którym pojawia się jeden właściciel danej rzeczy zamiast poprzednich kilku. Technicznie zniesienie współwłasności ułamkowej może odbywać się na rozmaite sposoby, a zainicjować procedurę może każdy ze współwłaścicieli samodzielnie, chyba że w umowie między współwłaścicielami wyłączyli oni czasowo takie prawo. Formalnie zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między jej współwłaścicielami albo w drodze orzeczenia sądu. Natomiast, patrząc od strony materialnej, to zniesienie współwłasności ułamkowej może nastąpić bądź przez podział rzeczy (chyba, że jest fizycznie niemożliwy, jak np. podział samochodu), bądź przez sprzedaż rzeczy wspólnej osobie trzeciej, bądź też przez przyznanie własności jednemu z dotychczasowych współwłaścicieli wraz z obowiązkiem spłaty pozostałych współwłaścicieli. Jeżeli sad ustali dopłaty bądź spłaty to powinien ustalić także ich terminy a nawet ewentualne rozłożenie płatności na raty. Okres spłat nie może przekroczyć 10 lat.

Z żądaniem zniesienia współwłasności można wystąpić w każdym czasie, nie podlega ono przedawnieniu.

Zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego

Przy zniesieniu współwłasności gospodarstwa rolnego, jeżeli podział byłby sprzeczny z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu ze współwłaścicieli, na którego zgodę wyrażą pozostali. Jednakże w razie braku takiego porozumienia, sąd przyzna je temu, który dotychczas je prowadził lub na nim pracował. Jeżeli te warunki spełnia kilkoro współwłaścicieli lub żaden, wówczas sąd przyzna gospodarstwo rolne temu, który daje najlepszą gwarancję jego prowadzenia. Na wniosek wszystkich współwłaścicieli sąd zasadzi sprzedaż gospodarstwa rolnego osobie trzeciej. Dzieje się tak również wtedy, gdy żaden ze współwłaścicieli nie wyrazi zgody na przyznanie mu gospodarstwa z obowiązkiem spłaty pozostałych osób.

W przeciągu 5 lat od zniesienia współwłasności i przyznania gospodarstwa na rzecz jednego współwłaściciela, jeśli sprzeda on to gospodarstwo, wówczas ma obowiązek wyrównać udziały pozostałych (byłych już) współwłaścicieli, jeśli były one mniejsze niż suma jaką uzyskaliby z odpowiedniego ułamka ceny sprzedaży. Współwłaściciele, którzy nie otrzymali gospodarstwa po podziale, ale w chwili podziału w nim zamieszkiwali, maja nadal do tego prawo – jednak nie dużej niż przez 5 lat, a w przypadku małoletniego nie dużej niż 5 lat od uzyskania pełnoletności.

Radca prawny Wrocław – potrzebujesz porady lub pomocy radcy prawnego? Skontaktuj się z nami!