Jak wydziedziczyć spadkobiercę?

W polskim prawie spadkowym mamy dwie instytucje które mają na celu pozbawić potencjalnych spadkobierców korzyści płynących ze spadkobrania.

Wydziedziczenie

Dziś panuje popularne, ale błędne przekonanie, iż wskazanie jakiejś osoby w testamencie np. jednemu z trójki dzieci powoduje automatycznie, iż dwoje pozostałych nie dostanie w spadku nic. Jest to mylne przeświadczenie, które wcale nie prowadzi do pozbawienia owej dwójki roszczeń finansowych związanych z otwarciem spadku w postaci np. zachowku. Dopiero, gdy spadkodawca (najlepiej w testamencie) wyraźnie oświadczy, iż daną osobę wydziedzicza i jednocześnie podaje przyczynę tego oświadczenia, wówczas może pozbawić zstępnych, małżonka lub rodziców prawa do zachowku.

Dozwolone podstawy wydziedziczenia

Niezwykle istotną kwestią przy wydziedziczeniu jest wskazanie przez przyszłego spadkodawcę odpowiedniej przyczyny wydziedziczenia, ponieważ kodeks cywilny, który reguluje tę kwestię zawiera katalog dozwolonych przyczyn wydziedziczenia:

• uporczywe postępowanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego wbrew woli spadkodawcy,
• umyślne przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu, wolności spadkodawcy, lub rażąca obraza jego czci,
• uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Spadkodawca, jeżeli wybaczył spadkobiercy powyższe działania, nie może później skorzystać z instytucji wydziedziczenia (chyba że pojawiły się nowe przyczyny). Natomiast, jeśli już wydziedziczenia dokonał, to przebaczenie niweczy jego sutki. Jeżeli spadkodawca w chwili przebaczania nie miał zdolność do czynności prawnych takie przebaczenie będzie miało moc, o ile zostało dokonane z dostatecznym rozeznaniem.

Przy wydziedziczeniu należy również pamiętać że nie rozciąga się ono w skutkach na zstępnych wydziedziczonego. Oznacza to, że dzieci wydziedziczonego będą dziedziczyć udział spadkowy, który miałby przypaść wydziedziczonemu.

Niegodność dziedziczenia

Niegodność dziedziczenia jest orzekana przez sąd na wniosek zainteresowanego. Podstawą do orzeczenia niegodności przez sąd jest:

• ciężkie umyślne przestępstwo przeciwko spadkodawcy,
• podstępem lub groźbą nakłonienie spadkodawcy do sporządzenia lub odwołania testamentu,
• podstępem lub groźbą przeszkodzenie w sporządzeniu lub odwołaniu testamentu,
• umyślne ukrycie lub zniszczenie testamentu spadkodawcy, podrobienie lub przerobienie jego testamentu albo świadome skorzystanie z testamentu podrobionego lub przerobionego przez inną osobę.

Konsekwencją orzeczenia niegodności dziedziczenia jest traktowanie takiej osoby jakby nie dożyła otwarcia spadku. Tak jak w przypadku wydziedziczenia, nie można żądać uznania spadkobiercy za niegodnego jeśli spadkodawca mu wybaczył. Uznania spadkodawcy za niegodnego można żądać w ciągu roku od momentu dowiedzenia się o przyczynie niegodności, jednakże do maksymalnie trzech lat od otwarcia spadku.

Obsługa prawna Wrocław – potrzebujesz porady lub pomocy radcy prawnego? Skontaktuj się z nami!