W polskim prawie spadkowym mamy dwie instytucje które mają na celu pozbawić potencjalnych spadkobierców korzyści płynących ze spadkobrania.
Dziś panuje popularne, ale błędne przekonanie, iż wskazanie jakiejś osoby w testamencie np. jednemu z trójki dzieci powoduje automatycznie, iż dwoje pozostałych nie dostanie w spadku nic. Jest to mylne przeświadczenie, które wcale nie prowadzi do pozbawienia owej dwójki roszczeń finansowych związanych z otwarciem spadku w postaci np. zachowku. Dopiero, gdy spadkodawca (najlepiej w testamencie) wyraźnie oświadczy, iż daną osobę wydziedzicza i jednocześnie podaje przyczynę tego oświadczenia, wówczas może pozbawić zstępnych, małżonka lub rodziców prawa do zachowku.
Niezwykle istotną kwestią przy wydziedziczeniu jest wskazanie przez przyszłego spadkodawcę odpowiedniej przyczyny wydziedziczenia, ponieważ kodeks cywilny, który reguluje tę kwestię zawiera katalog dozwolonych przyczyn wydziedziczenia:
Spadkodawca, jeżeli wybaczył spadkobiercy powyższe działania, nie może później skorzystać z instytucji wydziedziczenia (chyba że pojawiły się nowe przyczyny). Natomiast, jeśli już wydziedziczenia dokonał, to przebaczenie niweczy jego sutki. Jeżeli spadkodawca w chwili przebaczania nie miał zdolność do czynności prawnych takie przebaczenie będzie miało moc, o ile zostało dokonane z dostatecznym rozeznaniem.
Przy wydziedziczeniu należy również pamiętać że nie rozciąga się ono w skutkach na zstępnych wydziedziczonego. Oznacza to, że dzieci wydziedziczonego będą dziedziczyć udział spadkowy, który miałby przypaść wydziedziczonemu.
Niegodność dziedziczenia jest orzekana przez sąd na wniosek zainteresowanego. Podstawą do orzeczenia niegodności przez sąd jest:
Konsekwencją orzeczenia niegodności dziedziczenia jest traktowanie takiej osoby jakby nie dożyła otwarcia spadku. Tak jak w przypadku wydziedziczenia, nie można żądać uznania spadkobiercy za niegodnego jeśli spadkodawca mu wybaczył. Uznania spadkodawcy za niegodnego można żądać w ciągu roku od momentu dowiedzenia się o przyczynie niegodności, jednakże do maksymalnie trzech lat od otwarcia spadku.
Obsługa prawna Wrocław – potrzebujesz porady lub pomocy radcy prawnego? Skontaktuj się z nami!